Vandaag is het de dag van de Provinciale Statenverkiezingen. Bij dieren bestaan er geen verkiezingen, maar toch kennen plaagdieren ook samenlevingsvormen waarbij je een politieke vergelijking kunt trekken.
De officiële staatsvorm van Nederland is een constitutionele monarchie. Volgens de Grondwet vormt onze koning Willem-Alexander met de ministers de regering. De Koning is hierbij het staatshoofd, maar zijn macht is beperkt. Hoe anders is dat bij wespen.
Politieke vergelijking: Wespenkoningin als absolute monarch
Een wespenkolonie is te zien als een absolute monarchie, waarbij de vorst, in dit geval koningin, over volledig regerende autoriteit beschikt. Ook bij mieren kunnen we een politieke vergelijking trekken. Bij mieren staat de koningin aan het hoofd en regeert zij over haar onderdanen.
In het voorjaar als het wespennest gebouwd wordt, worden als eerste onvruchtbare vrouwtjes, de werksters, geboren. Aan het eind van de zomer volgen dan ook mannetjes en vruchtbare vrouwtjes die later na bevruchting door de mannetjes nieuwe koninginnen kunnen worden.
De politiek speelt zich dus alleen in het voorjaar en zomer af in het wespennest, aangezien in de winter alleen nieuwe koninginnen overleven. De regering staat daardoor stil. Bij ons werkt de regering altijd door maar wordt dan weleens gekscherend een wespennest genoemd.
Politieke vergelijking: Rattenkoning
Ook bij ratten is sprake van een hiërarchie. Ratten leven in sociale groepen met aan het hoofd een dominant mannetje, een harem aan vrouwtjes, enkele ondergeschikte mannetjes en de jongen. Bijzonder bij ratten is dat de dominante man bij nieuwe situaties eerst een van de ondergeschikte mannetjes of jongen vooruit stuurt of het veilig is, ook bijvoorbeeld bij een rattenval. Daarom vang je altijd eerst deze dieren, terwijl de leider natuurlijk het best gepakt moet worden.
De term rattenkoning gebruikte men vroeger als metafoor voor verstrengelde zaken of specifiek een politiek netwerk binnen de overheid. Achter de schermen heeft die de werkelijke macht in handen. De laatste jaren wordt dit nog weleens aangehaald in de vorm van complottheorieën.
Van oorsprong is een rattenkoning een aantal zwarte ratten die met hun staarten verstrikt zijn geraakt aan elkaar. De zwarte rat heeft een langere en buigzamere staart dan de bruine rat. Een rattenkoning zou ontstaan doordat de zwarte ratten dichtbij elkaar slapen en voedselresten en uitwerpselen de staarten plakkerig maken. Daardoor zouden ze in de knoop raken. Het gaat hierbij vooral om jonge dieren, tot zelfs wel 30 exemplaren!
Meer weten?
Heb je vragen over dit stuk? Of wil je meer weten over de wondere wereld van plaagdieren? Neem gerust contact met ons op!